Poucas cousas máis relevantes nas nosas vidas -e menos estudadas, coa excepción trans- que como nos chamamos, ou mellor dito, como nos chaman. Algunha noticia de balance do rexistro civil na que se narra o ascenso dos Brais e a baixada dos Hugos, e pouco máis. Pasa desapercibido o titular das nosas vidas. Pero é importante. Moito.

Pode ser que pense así por unha cuestión personal, como todo. Resulta que alá polo ano da polca da EXB tiven un profesor que se dirixía a nós polo apelido, pero no meu caso optou pola economía de linguaxe e decidiu acurtar o meu Rodríguez a Rodri. Desde entón, e pasaron tres décadas e media, deixei de ser Alejandro, o meu nome real, para converterme no que asina aí arriba, que todo o mundo pensa que equivale a Rodrigo, pero non. Hai máis casos así. Ata polo Dépor pasou fugazmente un lateral ao que lle dicíamos Rodri pero se chamaba Sergio, tamén Rodríguez. Xa saben, mal de moitos e tal. Ou ben, dado que a estas alturas tendo a pensar que Álex non levaría un cuarto de século no xornalismo, que se dedicaría a outras cuestións. En realidade, non sei quen é el, que só se me aparece en trámites oficiais ou no cariño vacilón dalgún amigo.  O meu caso pertence á irrelevancia. Pero o das auténticas figuras públicas, non tanto. Na política, por exemplo, como te chaman emite unha mensaxe, di moito sobre a consideración popular que un dirixente recibe. Levo un par de días dándolle voltas a este asunto. Por culpa dun libro. Este xoves publicouse Un Tal González, unha especie de biografía novelada -ao estilo Scurati ou Carrèrre- do ex-presidente Felipe González, a cargo do xornalista Sergio del Molino. Nas súas páxinas iniciais, o escritor destaca a milagre de que a pesar do seu poder “toda España lo tuteaba, sólo le llamaban por su apellido quienes querían faltarle al respeto”. Certo, era Felipe, non González. Iso quere dicir algo, fala de sensación de cercanía, dun carisma particular. Aznar nunca foi José María. O “felipismo” tiraba dun nome; o “aznarismo” dun apelido. Despois del, a Zapatero houbo que popularizalo ao estilo dunha marca informática: ZP. As últimas, e vixentes, vagas de crispación tamén dividiron as onomásticas: Rajoy se estaban con el, Mariano se buscaban ridiculizalo con ecos de Forges; Pedro para os fans, Sánchez para os haters.

Na política local da Coruña tamén se viviu ese fenómeno. A pesar do popular e simple do seu Paco, Vázquez era Vázquez, de feito aínda hai quen segue aferrado ao “vazquismo” como improbable explicación a todo. Losada e Negreira só foron Javier e Carlos nas distancia curtas, e a pesar de comezar como Xulio, o absoluto fracaso deixou ao da Marea nun apático Ferreiro. Pero as tornas cambiaron en María Pita, onde deixou de dominar o apelido. Xa pode recibir a un poderoso chanceler alemán e o seu goberno, que a Inés non a chamamos Rey, é Inés. Algo bo quere dicir.