Un amigo da infancia, despois dun recorrido coa vista polo actual panorama político deste país e da contorna, recordou a anécdota de Juan Belmonte García, El Pasmo de Triana, aquel toureiro que acadou grandes éxitos na primeira metade do século vinte, o inspirador do toureo moderno, agora tamén desprezado.
Chegou o toureiro, retirado e amado, a un lugar concreto de Andalucía e atopouse con que era alcalde don Antonio, un mozo que fora banderilleiro con el en varias ocasións, e preguntoulle inmediatamente: como acadaches este posto, Antonio? -Pois xa ve, admirado mestre, dexenerando, sen máis, dexenerando. Se necesita algo, falamos e avanzamos. Agora que collín o camiño, dixo o alcalde, “quero seguir ata ser conselleiro, ministro e, despois, presidente ou membro de calquera consello de administración dalgunha das grandes empresas públicas ou participadas polo Estado.
Daquela, volveremos ás prazas de touros e faremos arte como vostede facía. El, igual que moitos, facía arte sen matar. Agora estamos nos tempos do exterminio dos matadores e as prazas de touros son salas especiais para concertos ou para o mercado de inservibles. Son edificacións e espazos para a lembranza e, mesmamente, para a dexeneración.
Non se permiten e non se fan as matanzas dos cochos cebados, daqueles catro ou cinco porcos engordados e tratados como irmáns. Non, non hai matanzas nas aldeas de Galicia, nestes tempos de invernía, como antes había. De verán e de inverno, hai matanza indiscriminada nas guerras, en todas e en cada unha delas, para matar á xente, maioritariamente á xente de ben, aínda sabendo que, como dicía Nietzsche, “a guerra fai estúpido ao vencedor”, se non o era antes.
Pero, nestes tempos, hai quen se presta a todo, quen axude á trola, quen procure réditos da mentira ou quen se esforce para conseguir outra cousa. Hai de todo, na política, na academia, na casa e fóra dela. Permítanme que remate cunha referencia a outro toureiro, El Gallo, Rafael Gómez Ortega. Un coñecido seu, nun anoitecer madrileño, alí, nunha terraza cerca do Retiro, presentoulle a José Ortega y Gasset e o bo do toureiro, ao escoitar –como lle dicían– que era filósofo e pensador, mirouno cos seus ollos luminosos e quedouse sorprendentemente calado por un instante. Despois, pensou e dixo: “hai xente para todo”.
Hai xente para pasear, amar, loiar, traballar e fumar. Para todo, efectivamente. Incluso para falar e calar, para mirar e ver ou ver sen mirar. Na Galicia baleirada, non. Aquí non hai con quen falar, non hai a quen escoitar nin hai de quen aprender, como antes había. Son épocas diferentes, telemáticas e dixitais, propias para agrandar as diferenzas entre os desiguais, para respectar ao ruído e manter ao normal no esquecemento, se é posible, total.