A Xunta de Galicia impulsará un grupo de traballo integrado por diferentes departamentos autonómicos e outras institucións oficiais co obxectivo de avanzar na recuperación, actualización e normalización da toponimia galega.

Con tal fin, representantes da Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático, da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude e da Real Academia Galega (RAG) mantiveron recentemente unha reunión na que analizaron a mellor forma de canalizar o labor que realizan neste ámbito a través do reforzo da colaboración interdepartamental.

Concretamente, o director do Instituto de Estudos do Territorio (IET), Enrique de Salvador, e a subdirectora xeral de Planificación de Dinamización Lingüística, María Coutinho, xunto a membros da Comisión de Toponimia e do Seminario de Onomástica da RAG, coincidiron nesta reunión na necesidade de unir esforzos para actualizar as bases de datos toponímicas recollidas na plataforma Galicia Nomeada xunto cos datos obtidos nos últimos anos grazas aos diferentes produtos cartográficos desenvolvidos polo IET.

Esta colaboración, que se plasmará a través dun convenio entre todas as partes implicadas, permitirá realizar conxuntamente unha serie de traballos para avanzar cara ao obxectivo principal, que é acometer a posta en marcha do Nomenclátor Xeográfico de Galicia (NXG), un modelo único e integrado de datos xeorreferenciados que ademais estaría harmonizado co nacional e coas especificacións da directiva europea Inspire.

Para logralo, na reunión expúxose que a vía para seguir será recompilar todas as bases de datos de topónimos existentes e utilizadas en distintas aplicacións, abordar o deseño do NXG para proceder á integración e xeorreferenciación de todos os topónimos nesta base de datos, adaptar as diferentes aplicacións para o seu uso e elaborar ferramentas que permitan seguir incorporando novos nomes xeográficos (topónimos xeorreferenciados).

A revisión e posta en marcha deste nomenclátor supoñerá a normalización lingüística e xeorreferenciación de toda a toponimia, o incremento das referencias toponímicas grazas ao traballo previo de integración e recompilación, así como a difusión dos datos entre organismos, públicos ou privados, e tamén empresas, garantindo ademais a calidade da información.

Patrimonio inmaterial
A iniciativa impulsada por ambas as consellerías, co apoio da RAG, parte de que a perda da toponimia -que segundo a Unesco é un dos elementos fundamentais que conforman o patrimonio inmaterial dos pobos- responde non só a recuperación do esquecemento dos nomes do territorio senón tamén á necesidade da súa completa normalización para que o uso da toponimia sexa o idóneo e evítese, deste xeito, que se esqueza o valor dos lugares e espazos do territorio afectados por estas circunstancias.

Neste sentido, o deber da Xunta é garantir a calidade da información dos topónimos históricos e de nova creación que forman parte do patrimonio cultural e tradicional da comunidade galega.

Así mesmo, fai falta lembrar que no ano 2017 o Goberno autonómico aprobou o Regulamento de ordenación da información xeográfica e da actividade cartográfica de Galicia no que se regula que o IET é, xunto coa Comisión de Toponimia, o organismo responsable de asegurar a xeorreferenciación precisa de cada un dos nomes xeográficos.

Ademais, no Plan Galego de Cartografía e Información Xeográfica 2022-2025 -o instrumento básico de planificación da produción cartográfica da Xunta e do resto do sector público autonómico- sinálanse as actividades necesarias para actualizar a información toponímica na cartografía, así como a elaboración dunha base de datos que aglutine toda a toponimia do territorio, o Nomenclátor Xeográfico de Galicia, polo que a través desta colaboración tamén se lle daría cumprimento ao establecido no propio plan.

Recuperar do esquecemento a riqueza toponímica do noso territorio e normalizar o seu uso lingüístico supón facilitar o seu emprego e difusión en todos os ámbitos, tanto da actividade pública como privada e, así, conservar e aumentar o valor do patrimonio cultural de Galicia no contexto que aconsella a normativa europea e a propia Unesco.