Outra vez, como cada outono, a xente afronta as consecuencias dun cambio de hora que vén cargado cunha pregunta: ata cando continuaremos con esta práctica? Pensouse que 2018 ía ser o último caso deste vai e ven horario, tras o anuncio da Unión Europea propondo eliminar os cambios estacionais e pedindo que cada país escollese o seu horario fixo. Pero pasaron cinco anos e seguimos igual, pendentes da mudanza, nesta danza de adiantamentos e atrasos sen final á vista.

Este baile do reloxo ten unha dobre crítica para Galiza: en primeiro lugar, agrava o desaxuste do noso horario real coa luz solar, pois atopámonos nun uso horario que non nos corresponde, o de Europa Central (CET), en lugar do de Europa Occidental (GMT). Isto supón madrugar máis do necesario en comparación coa luz solar e a vivir as tardes de inverno nunha escuridade que chega demasiado cedo. Doutra banda, a transición entre horario de verán e de inverno causa múltiples trastornos, tal como manifestan diferentes asociacións científicas como a Sociedade Europea de Investigación sobre Sono. Proban que o cambio de hora non só non beneficia a saúde, senón que contribúe a incrementar o risco de problemas de sono, fatiga e incluso problemas cardiovasculares.

Fronte a isto, no ámbito  español creouse unha comisión de expertos para analizar o impacto desta medida. Porén, a falta de consenso freou unha decisión definitiva e a pandemia atrasou aínda máis o debate. Así, seguimos nunha especie de limbo horario, sen unha perspectiva clara de cambio real, e o BOE mantén programados os próximos cambios de hora ata, polo menos, o ano 2026.

Para agravar o desconcerto, a UE permitiu que cada Estado elixise o horario definitivo que mellor se adaptase ás súas necesidades. Así e todo, esta autonomía de elección creou novas tensións: en lugar de harmonizar, podería desembocar nun mosaico de horarios con diferenzas entre países veciños, ao non existir unha directriz clara e unificadora por parte das autoridades europeas.

Galiza, ao igual que outros territorios peninsulares, sofre a incongruencia de vivir cunha hora que responde máis a intereses históricos e políticos que a criterios naturais ou sociais. Así, as tardes de verán, que asociamos co descanso e os longos atardeceres, seguen sendo defendidas como símbolo de benestar, malia que, segundo os expertos, os beneficios de suprimir o cambio horario serían mellores. Tal como indican os estudos da Sociedade para Investigación en Ritmos Biolóxicos e outras entidades, a cronoloxía biolóxica demostra que un horario estable, sen variacións, reduce o impacto negativo no organismo e favorece un ritmo de vida máis acorde coa luz solar.

É momento de facer que o reloxo responda ao noso ritmo real. A cidadanía galega agradecería un horario fixo en harmonía coa súa realidade xeográfica e social. Non vivir sempre coa hora cambiada.